ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ (Π. ΣΤΑΘΟΓΙΑΝΝΗΣ)

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ (Του Πάνου Σταθόγιαννη)

 

Ο ποιητής δεν κατανοεί ποτέ τον εαυτό του. Αιφνιδιάζεται περισσότερο και από τον αναγνώστη για το αποτέλεσμα της γραφής του.
Η ποίηση δεν είναι η αισθητική πραγμάτωση στη γλώσσα (με τη βοήθεια διάφορων τεχνικών) μια ιδέας, ενός βιώματος ή ενός συναισθήματος, αλλά η επανανακάλυψη του κόσμου, των πραγμάτων και του ανθρώπου στη αρχετυπική μνήμη – εκεί όπου τα πάντα, ακόμη και τα μελλούμενα, υπάρχουν ως τετελεσμένα και περιμένουν απλώς την τυπική επιβεβαίωσή τους από τον χωροχρόνο.
Με άλλα λόγια η ποίηση είναι ένα άλμα στην ολότητα, την καθολικότητα, το απόλυτο. Και ο αγώνας του ποιητή, ακόμη και πάνω από ένα σημείο στίξης, έχει να κάνει όχι με την προσπάθειά του να αποτυπώσει την ατομικότητά του σε αυτό το «όλον», αλλά, αντίθετα, με την αγωνία του να μην το αλλοιώσει, να μην το παραποιήσει, να μην το τραυματίσει ο υποκειμενισμός του.
Υπό αυτή την έννοια, ο ποιητής δεν γνωρίζει τι γράφει.
Η ιδέα του ποιήματος εμφανίζεται ως αποτέλεσμα της διαδικασίας της γραφής και όχι ως αρχική της αιτία. Είναι η «ηχώ» τού, μαγικά, δια της γλώσσας (σχεδόν ως ξόρκι), συντελεσμένου. Γι’ αυτό και είναι αδύνατη η κατανόηση της ποίησης (με την έννοια της κατάκτησης από τον νου) από τον αναγνώστη, τον κριτικό, ακόμα και τον ίδιο τον ποιητή. Μόνο με τον «συσχετισμό» και την «κοινωνία» μας μαζί της η ποίηση γίνεται κτήμα μας. Κι εμείς δικό της.
Με άλλα λόγια, η ποίηση δεν είναι ούτε άρνηση ούτε καταβύθιση στην πραγματικότητα. Είναι ένας εναλλακτικός τρόπος βίωσής της, όπου το πρωταρχικό και το εσχατολογικό είναι συνώνυμα.